علم و دانش، سلیقه و مهارت و قدرت بالای تخیل رودکی، زیبایی و روانی و وضوح خاصی را به اشعار او داده است.

![Rudaki](https://steemitimages.com/0x0/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/Rudaki_Tomb_in_Panjkent-after_restored.jpg) _{^{Image source: [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rudaki_Tomb_in_Panjkent-after_restored.jpg)}}

هرچند تعداد ابیات کمی از رودکی به جا مانده است ولی این شاعر چیره‌دست، برای اولین‌بار کامل‌ترین مجموعه‌ی عروض فارسی را در شعرهای خود به نمایش گذاشته است. شعرهای او بسیار ساده و روان است، آنچنان که گاهی اوقات چنان به زبان گفتار نزدیک می‌شود که به صورت محاوره‌ای و کاملاً قابل فهم بیان می‌شود. این شاعر توانمند دارای قدرت تخیل بالایی است، پیچیدگی در شعرهای او وجود ندارد. رودکی با استفاده از جمله‌های کوتاه، فعل‌های ساده، استفاده از تشبیه‌سازی اثری ساخته است که باعث آرامش و شادی روح انسان می‌شود. اهمیت به علم و دانش، خردگرایی، بی‌اعتبار دانستن جهان، و اندیشیدن به خوشبختی در شعرهای او موج می‌زند. تصویرهای او از اشیا و طبیعت زنده است و اکثر واژه‌ها در اشعار او جاندار هستند. افسوس و بسیار افسوس که از آثار بسیار زیادی که نوشته است، فقط تعداد اندکی در دسترس ما قرار دارد، ولی از همان چند بیتی که از او به یادگار مانده است بی شک می‌توان فهمید که او در همه‌ی فنون شعر استاد بوده است تا بدانجا که پیدایش رباعی را به او نسبت می‌دهند. رودکی نماینده‌ی کامل شعر دوره‌ی سامانی است. او در سرودن رباعی بسیار مهارت داشته است، علاوه بر رباعی، قطعه‌ها و قصیده‌ها و غزل‌هایی از او به جای مانده است. هرچند که این شاعر شیرین‌سخن پارسی‌زبان صدها هزار و حتی تا میلیون‌ها سروده داشته است، ولی آنچه که اکنون در دست ماست بیش از ۱۰۰۰ بیت نیست که به صورت مجموعه‌ای از قطعه‌ها، قصیده‌ها، غزل‌ها، مثنوی، و رباعیات گردآوری شده است. معروف‌ترین اثر رودکی منظومه‌ی کلیله و دمنه است. رودکی بنا به درخواست امیر نصر، کتاب کلیله و دمنه را که محمد بلعمی از عربی به فارسی ترجمه کرده بود به نظم درآورد و تحت عنوان منظومه‌ی کلیله و دمنه از خود به یادگار گذاشت. هرچند که متأسفانه همچون سایر آثار او که از بین رفته است، از این مجموعه نیز تعداد ابیات کمی به جای مانده است و بنابراین نمی توانیم به طور کامل از علم و هنر این شاعر بلند‌‌مرتبه استفاده کنیم.

wakjos